Τι είναι ένα ψηφιακό αποθετήριο;
Τα ψηφιακά αποθετήρια είναι ψηφιακές βάσεις δεδομένων στο διαδίκτυο, οι οποίες παρέχουν ελεύθερη και χωρίς περιορισμό πρόσβαση σε επιστημονικό και ερευνητικό υλικό (πλήρη κείμενα και μεταδεδομένα).
Ένα ψηφιακό αποθετήριο είναι ουσιαστικά μια διαδικτυακή εφαρμογή που χρησιμεύει στην ηλεκτρονική απόθεση, διαχείριση και ανάδειξη ψηφιακού περιεχομένου (ήχου, στατικής και κινούμενης εικόνας, βίντεο, τρισδιάστατων αναπαραστάσεων και κειμένων) που χρήζουν μακροχρόνιας διατήρησης. Μπορεί να προσφέρει μεταξύ άλλων, υπηρεσίες αναζήτησης, πλοήγησης, πρόσβασης στο περιεχόμενο μέσω μονίμων προσδιοριστών, κατάθεσης και διαχείρισης περιεχομένου καθώς και ασφαλούς διαφύλαξης και διατήρησης του ψηφιακού υλικού. Επιτρέπει την πραγματοποίηση μίας σειράς λειτουργιών όπως την αντιστοίχιση μεταδεδομένων με διεθνή πρότυπα, τη διάθεση του περιεχομένου σε διαφορετικές πλατφόρμες και τη διαχείριση των πνευματικών δικαιωμάτων του υλικού.
Υπάρχουν δυο τύποι αποθετηρίων:
- Θεματικά αποθετήρια, τα οποία καλύπτουν έναν συνήθως επιστημονικό κλάδο ή θεματική ενότητα
- Ιδρυματικά αποθετήρια, που συνήθως υλοποιούνται και υποστηρίζονται από κάποιο ακαδημαϊκό οργανισμό ή ερευνητικό φορέα.
Τα αποθετήρια δεν λειτουργούν ως μέσα δημοσίευσης άρθρων ή υλικού για το οποίο περιμένει ο συγγραφέας να πληρωθεί, ούτε πρόκειται για μέσα προσωπικής δημοσίευσης (self publishing).
Υπηρεσίες των αποθετηρίων
Οι συνηθέστερες υπηρεσίες των αποθετηρίων είναι οι ακόλουθες:
- Η συλλογή και αποθήκευση ερευνητικού, ακαδημαϊκού ή άλλου επιστημονικού υλικού
- Η οργάνωση και ταξινόμηση δεδομένων και μεταδεδομένων
- Η μακροχρόνια συντήρηση
- Η διανομή του υλικού και η πρόσβαση σε αυτό
